Termostat Nedir ?
Termostat, sıcaklığı istenen ölçüde sabit tutabilen bir tür kontrol sistemidir. Sıcaklıktaki değişim, termostattaki duyarlı bir parçaya tesir ederek bunun elektrik veya basınç sinyali göndererek bir ısıtma veya soğutma sistemini kontrol etmesini sağlar. Termostat binalarda, su ısıtmalarda, fırınlarda, elektrikütülerinde, otomobil radyatörlerinde ve önceden belirlenen sabit sıcaklığın gerekli olduğu cihazlarda kullanılır.
Öncelikle şunu aklımıza iyice yerleştirmemiz lazım; termostat kesinlikle soğutma fanını çalıştırmaz.
Termostat kendi açma sıcaklığında (örneğin 87 derece) aktif olan, yani dediğimiz gibi açılan bir paçadır. Termostat kendi sıcaklığında açıldığında devir daim pompası aktif olur motordaki suyu radyatöre gönderir ve dolayısıyla da radyatördeki su da motora gelir ve termostat kapanır. Radyatöre giden su öncelikle hava sirkülasyonu ile su soğutulmaya çalışır eğer soğutulamazsa fan müşürü bunu algılar ve fan çalıştırılıp su soğutulur ve bu sürekli olarak bu şeklide devam eder.
Termostat Arızaları:
1. Termostat hiç açılamazsa: Isınan motor suyu termostat açılmadığından radyatöre gönderilemez ve aracın harareti yükselir.
2. Termostat sürekli açık kalırsa: Motor suyu sürekli olarak devir daim maruz kalır ve hararet hiç yükselmeyebilir. Yükselmeyebilir diyorum çünkü bu hava sıcaklığına ve araba seyir durumuma göre değişir. Yani ortam çok soğuksa hiç yükselmez, ortam sıcaklığı fazla ise 70 dereceye kadar çıkabilir ama daha fazla yükselemez.
3. Termostat gerekli derecesinde açılır ama açıldıktan sonra kapanmazsa (en çok karşılaşılan termostat arızasıdır) Termostat açılma derecesinde herhangi bir problem olmadığından araç harareti 90 dereceye kadar normal bir şekilde çıkar ama termostat bundan sonra sürekli açık kaldığından hararet ortama göre 70 derecenin bile altına düşebilir.
Aşırı ısınmaya karşı elektrikli cihazları koruyan termostat devresi metallerin genleşme özelliğinden yararlanılarak çalışır.
Termostatların asıl kullanım amacı bir oratmdaki sıcaklığı sabit tutmak ve aşırı ısınmayı engellemektir.
Termostat Nerelerde Kullanılır?
Buzdolabı: Termostatlar buzdolabı, derin dondurucu gibi soğutucularda da kullanılır. Buradagi görevi dolap içi sıcaklı sabit tutmaktır.
Su ısıtıcısı: Yabancı dilden geçen ismi ketıl diye okunana su ısıtıcıları su kaynadıktan bir süre sonra devreye girerek otomatik kapanmayı sağlar.Görüldüğü gibi teknolojinin pekçok alanında termostatlar kullanılır.Termostadın çalışma mekanizması aşagıdaki animasyonda verilmiştir: Isınma sonrasında genleşen bir metal bu hareketiyle devreyi tamamlar. Bu da termostadın devreye girmesini sağlar.Animasyonda gösterilenden başka termostat devreleri de bulunmaktadır.