Klimanın Özellikleri Nelerdir?
Klima seçiminde, klimanın kapasite büyüklüğünün mahalle uygunluğu yanında klimanın teknik ayrıntıları da büyük önem taşır. Ülkemizde klima kullanımı yaygınlaştıkça buna parelel olarak da marka ve model zenginliği oluşmuştur. Bu durum tüketici açısından kaliteyi daha ucuza alma fırsatı verirken, hangi ürünü neden alması gerektiği sorusunu ortaya çıkardı.
Tüketici açısından klimanın ekonomik ve enerji sınıfı, klima seçiminde en önemli kriterdir. Bununla birlikte klimaya ait diğer teknik veriler seçilecek klimayı öncelikli hale getirmektedir.
Soğutma / Isıtma Kapasitesi
Klimaların soğutma ve ısıtma kapasiteleri Btu/h yada kw türünden belirtilmektedir. Günümüzde 7000 Btu’dan başlayıp 60.000-70.000 Btu büyüklüklerde split klima üretilmektedir.
İngiliz ısı birimi olan BTU (British thermalunit) kelimelerinin baş harfinden oluşmaktadır. Bir enerji birimi olan Btu; bir libre (453,6 gr) suyun sıcaklığını 63° F’den (17,2222 °C) 64 °F’ye (17,7778 °C) çıkartmak için gerekli olan enerji miktarıdır diye tanımlanır.
Herhangi bir ortama kurulacak klimanın seçimi için klima kurulacak yere ait ısı kazancı hesabı yapılır. Btu yada kw cinsinden kapasite büyüklüğüne göre klima seçimi yapılır.
Isıtma Yöntemi (Isı Pompalı)
Klimalarda ısıtma iç ortamdan alınan ısının dışarıya atılması yerine, 4 yollu vana vasıtası ile akış yönü değiştirilen akışkan, dış ortamdan aldığı ısıyı iç alanlara aktarır. Böylece iç ortamda bulunan serpantin kondenser, dış ortamda bulunan serpantin evaporatör görevi yapar. Diğer ısıtma araçlarına göre bu tip ısıtmanın çok sayıda avantajı vardır.
Dışarıdan gelen ısıdan yararlanıldığından, sadece kompresör ve fanlarda enerji harcandığından en ekonomik ısıtma yöntemlerinden biri olduğu kanıtlanmıştır. Harcanan elektrik enerjisi elde edilen ısıtma kapasitesinden çok daha azdır. Elektrik enerjisini direkt olarak ısıya çeviren elektrik sobalarına göre 2-3 kat daha az enerji tüketir.
Çalışma Gerilimi / Akımı
Klimalar elektrik motor tahrikli kompresörlerle çalışan cihazlardır. Klimalar büyüklüklerine göre çalışırken minimum 1,5-2 amper akım çekerler. Kompresör ilk kalkış anında bu akım değerinin 3-4 katı akım çeker ve bu 1-2 saniye kadar sürer. Klima büyüklükleri arttıkça kompresörler de büyüyeceğinden çekilen akım değerleri de artar. Klimalar 220 v ya da 380 v gerilimle çalışır.
Soğutucu Akışkan Tipi ve Miktarı
Yeni kimyasal bileşiklerin keşfiyle, tüm soğutucu akışkanların kullanımdaki avantaj ve dezavantajları dikkatlice değerlendirilmiştir. Bunun sonucunda yeni soğutucu akışkanlar ortaya çıkmıştır. Bu soğutucu akışkanlar çevreci olarak bilinen R-407 C, R-410 A gibi ozon tabakasına zararı çok az olan gazlardır. Günümüzde çevre bilincinin de artması ile ozonla dost gazların kullanılması yaygınlaşmaktadır. 2010 yılından itibaren ozon tabakasına zarar veren R-22 gibi soğutucu akışkanlarla çalışan cihazların üretimi yasaklanmaya başlamış, ancak önceki cihazların servis bakım işlemleri için 2020 yılına kadar bu gazların üretimi devam edecektir. Split klimalarda R-22, R-407 C, R-410 A gazları kullanılmaktadır. Klimalarda kullanılan gazların miktarı gram cinsinden belirtilmektedir. Kullanılan gaz miktarı klimanın Btu/h cinsinden büyüklüğüne, kullanılan boru çapı ve boru mesafelerine göre değişiklik gösterir.
Sigorta
Sigorta bir elektrik devresinde, devreyi aşırı yüke karşı korumak amacıyla konulmuş bir devre elemanıdır. Uygulamada kullanılan otomatik sigortalar, L (B) ve G (C) tipi olmak üzere iki tipte üretilir. L tipi sigortalar, aydınlatma ve priz tesislerinde kullanılırken; G tipi sigortalar ise motor koruma devrelerinde kullanılır. L tipi sigortalar, aşırı akım durumunda hemen atar. G tipi modeller ise gecikmeli olarak devreyi açar. Motorlar kalkış anında normal akımlarından birkaç misli değerde aşırı akım çekerek çalışmaya başladıklarından bu tip alıcılarda gecikmeli atan otomatik sigortalar tercih edilir. Uygulamada kullanılan otomatik sigortalar 0,5 – 1 – 1,6 – 2,4 – 6 – 10 – 16 – 20 – 25 – 35 – 40 – 45 – 50 amperlik değerlerde üretilmektedir. Klima enerji besleme hattında kullanılacak sigortalar gecikmeli tipten olmalı ve istenilen akım değerine uygun seçilmelidir.
Ağırlık
Split klimalar iç ve dış üniteden oluşmaktadır. Klima ağırlıkları etikette iç ve dış ünitede ayrı ayrı kg cinsinden verilir. Örneğin 12000 Btu/h büyüklüğündeki bir split klimanın ortalama ağırlığı iç ünitede 10 kg, dış ünitede 35 kg’dır.
Boyutlar
Split klima boyutları iç ve dış ünite etiket değerlerinde ayrı ayrı ve mm cinsinden verilir. Verilen ölçüler genişlik – derinlik – yükseklik (GxDxY) ya da genişlik- yükseklik – derinlik (GxYxD) şeklindedir.
Son olarak; Klimanın tipine karar verildikten sonra klimanın fiyatı ve enerji sınıfı dikkate alınır, Uygun fiyatlı olanlarda R410 A gazlı, A enerji sınıfına sahip ve EER ve COP değerleri en yüksek olan klima seçilir.